Konuşmayı öğrenmek doğumla başlayan bir süreçtir. Bebekler ilk aylarda konuşma öncesi becerileri kullanırlar. Bunlar ağlama, mırıldanma, gülümseme, ve beden hareketleridir (kol ve bacaklarını sallama, tekmeleme vb.). Konuşmaya başlamadan önce edinilen bu beceriler bebeğin anne ve babasıyla kurduğu iletişimin temelini oluşturur.
Birkaç yıl içerisinde bebek, ihtiyaç ve isteklerini ifade edebilmek için kelime dağarcığını genişletir ve kelimeleri yan yana koyarak cümle kurmaya başlar. Doğduğu zaman ağlayan bebeğiniz; sorular soran, hikayeler anlatan, şakalar yapan bir çocuk olur.
Doğumla başlayan ve hızla gelişen dil ve konuşma becerisini teşvik etmek için neler yapılabileceğine yönelik öneriler:
Doğum-3 ay:
Bebeğinize şarkı söyleyin. Bebeğinizle konuşun. Ne söylediğinizi anlamasa bile sizin sesinizi duymak ve sizin gülümsemenizi görmek hoşuna gidecektir.
Sessiz bir ortam hazırlayın. Bebeğinizin mırıldanması ve babıldaması için televizyon, radyo veya gürültülü ortamlarda bulunmasından kaçının.
3-6 ay:
Bebeğinizi yüzünüze yakın tutun, konuşun ve gülümseyin. Bebeğiniz size ilgi gösterecektir.
Babılladığı zaman çıkardığı sesleri taklit edin. Eğer sizin çıkardığınız sesin aynısını çıkarmaya çalışırsa, kelimeyi tekrar söyleyin.
6-9 ay:
Ce-ee gibi oyunlar oynayın. Elleriyle yüzünü kapatın, ritme uygun hareket etmesine yardımcı olun.
Eline bir oyuncak verin, oyuncağı hakkında bilgi verin. ‘Bak ayıcık çok yumuşak' gibi.
Baba nerede? Köpek nerede gibi sorular sorun, cevap veremediğinde gösterin.
9-12 ay:
‘Bana burnunu göster' sorusu ile kendi burnunuza dokunarak gösterin. Bir süre sonra bebeğinizde burnunu göstermeye başlayacaktır. Bu oyunu göz, kulak ağız vb. ile devam ettirin.
Sizi izlerken oyuncağını saklayın ve bulması için yardımcı olun. Bulduğu zamanki mutluluğunu paylaşın.
Size bir nesneyi gösterirken veya verirken onun hakkında konuşun. ‘Sen bana kitabı verdin. Teşekkür ederim' ya da ‘Bak kedi, küçük kedi süt içiyor' gibi.
12-15 ay:
Kullandığınız nesnelerin isimlerini söyleyin, ‘bardak, elma, kaşık' vb.
Kitaplarda gördüğü resimler hakkında sorular sorun. Söyleyebilmesi için zaman tanıyın.
Nesneleri adlandırdığı zaman alkışlayın ve gülümseyin. Nesne hakkında konuşun. ‘Evet o bir köpek, büyük köpek, kuyruğuna bak' gibi.
15-18 ay:
Söylediği kelimeler üzerinde konuşun. Eğer ‘top' derse, ‘Evet senin kırmızı topun, senin büyük topun' gibi.
Tercih etmesi için sorular sorun. ‘Süt mü içmek istersin, portakal suyu mu içmek istersin?'
‘Miş gibi' oyunlar oynamaya başlayın. Oyuncak bebeği veya hayvanları oyuna dahil edin. Onları konuşturun.
18-24 ay:
Size yardım etmesi için cesaretlendirin. Masaya bardağını koymasını, ayakkabısını getirmesini isteyin.
Basit çocuk şarkıları ve basit tekerlemeler öğretin.
Kitap okuyun. Resimde gördüklerini göstermesini isteyin.
Başka insanların yanında konuşması için cesaretlendirin. Örn.,yeni oyuncağı hakkında konuşabilir.
‘Miş gibi' oyunlar oynayın. Oyuncak bebeği kaşıkla besleme, oyuncak telefonda konuşma gibi.
24-36 ay:
Adını ve soyadını söylemesini öğretin.
Çocuğunuzun size gösterdiği nesnelerin sayısı, büyüklüğü ve şekli hakkında konuşun, sorular sorun.
Evet hayır cevabı olan sorulardan kaçının. Açık uçlu sorular sorun. Bu tip sorular çocuğunuzun yaratıcı olmasına, düşüncelerini geliştirmesine ve ifade etmesini öğrenmesine yardımcı olur.
Öğrenmesi ve dili geliştirmesine katkı sağlayacağından, oyun oynarken taklit etmesi için roller verin.
Uzman Dil ve Konuşma Terapisti
Seçil AYDIN ORAL
Bu e-posta adresini spambotlara karşı korumak için JavaScript desteğini açmalısınız
Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Vakfı - Çiftehavuzlar Tıp Merkezi
Tel: 444 0 353
Fotoğraftaki bebek, sevgili Yapıncak OKYAR' ın biricik Ada' sıdır, çok teşekkür ederim Ada bebeğime ve anneciğine..